Groeien uw varkens onvoldoende? Is er te weinig uniformiteit? Of is de voederconversie te hoog? Achterhaal of PIA een rol speelt!

Ileitis betekent ontsteking van het ileum (laatste deel van de dunne darm), en wordt ook omschreven als PPE (Porcine Proliferatieve Enteropathie (darmaandoening met verdikking van het slijmvlies bij varkens)). De aandoening kan acuut voorkomen, maar kan ook chronisch worden en dan spreekt men van PIA (Porcine Intestinale Adenomatose). De ontsteking wordt veroorzaakt door de bacterie Lawsonia intracellularis.

Hoe vaak komt PIA voor?

96% van de Belgische varkensbedrijven is geïnfecteerd met de ziektekiem L. intracellularis.
Er worden drie vormen onderscheiden.  

Deze bacterie wordt uitgescheiden in de mest en kan daar twee tot drie weken overleven. Verspreiding gebeurt dus gemakkelijk via overalls, laarzen, gebruiksmateriaal en ongedierte, waaraan besmette mest blijft kleven. Een geïnfecteerd varken kan de bacterie tot veertien weken uitscheiden. Een infectie verloopt vaak onopgemerkt, maar heeft een grote impact op de technische resultaten van een varkensbedrijf.

Hoe herken ik PIA/ileïtis?

De acute vorm komt meestal bij oudere vleesvarkens en opfokgelten voor. Deze vorm uit zich meestal door acute sterfte van enkele dieren en/of door het terugvinden van zwarte mest door gestold bloed.

Vanaf zes weken tot aan slachtleeftijd komt chronische PIA voor. Dit uit zich in het voorkomen van achterblijvers. Sommige varkens vertonen diarree (7-10 dagen) en op autopsie zien we een  ‘tuinslangdarm’ (verdikking van het laatste deel van de dunne darm).

Subklinische ileitis is de vorm die meest voorkomt. Dan zijn er geen duidelijke symptomen, maar ontstaat er verminderde groei, een verhoogde voederconversie en minder uniformiteit.

Diagnose

Tips voor een correctie diagnose:

Als Lawsonia intracellularis uitgescheiden wordt in de mest (tot 14w lang bij een geïnfecteerd dier), dan kan de diagnose gesteld worden aan de hand van PCR op onder andere oral fluid (speekselstalen).

Als standaard diagnoseprotocol geeft MSD AH u graag onderstaand advies* 

Leeftijd*	Aantal bloedmonsters (onderzoek op antistoffen met ELISA)	Aantal speekselmonsters (onderzoek op de kiem qPCR)
13 weken	10	3
16 weken	5	3
19/20 weken	5	3 (soms)

*Pool per leeftijdscategorie het opgevangen speeksel van 5 touwen in één opvangbuis.
*Afhankelijk van het bedrijf kan eventueel gekozen worden voor ander schema.

Het is aangeraden om ziektekiemen of managementsfouten die dezelfde symptomen geven uit te sluiten.

• Ziet u diarree? Denk dan ook aan speendiarree (bij de biggen), virale diarree (rota, corona), dysenterie, Salmonellose, worminfecties, en /of eventuele voedingsfouten.
• Ziet u acute bloederige diarree? Denk dan ook aan dysenterie (bloeddiarree) en/of maagzweren,
• Ziet u wegkwijners of verminderde groei? Denk dan ook aan worminfecties, maagzweren en/of een infectie met het circovirus

Wat is de financiële impact van PIA?

Veranderingen op de grondstoffenmarkt: Wat betekent dit voor de gezondheid van het varken?

Philip van den Brink, Nutritionist, ziet momenteel grote veranderingen in de grondstofprijzen. Dat komt mede door de gebeurtenissen in de wereld. Toch waren de prijzen al aan het stijgen voor de recente energiecrisis. Maar hoe kunnen we nu slimmer inkopen en welke alternatieven zijn er? Belangrijker nog: wat dit betekent voor de diergezondheid?

Hoe kan ik PIA/Ileïtis voorkomen?

Bioveiligheidsmaatregelen

• Reinig en ontsmet
  – na elk gebruik de laarzen en was de overalls.
  – grondig en frequent alle materiaal.
  – na elke ronde de afdelingen en de gangen waar de varkens zijn voorbijgekomen.
• Werk volgens het all-in/all-out principe
• Zorg voor een degelijk en efficiënt ongediertebestrijdingsplan
• Werk volgens de looplijnen van jong naar oud

Voeding en Vaccinatie:

• Overleg met uw voederadviseur voor de juiste voederstrategie
• Zorg voor immunisatie van uw opfokmateriaal (vaccinatie)
• Overweeg vaccinatie van de biggen en/of vleesvarkens.

Behandeling?

Een bedrijfsspecifiek behandelplan geeft de beste resultaten. Neem contact op met uw bedrijfsdierenarts en stel samen een plan op!

Test uw kennis

Klik HIER om uw kennis te testen over PIA

Handige documentatie;